Digitale boekenplank

Online persoonlijke boekendatabank Librarything

Librarything is een online database voor uw boekenkast die antwoord geeft op de vragen: welke boeken bezit ik? En wie bezit ze nog meer?

Branko Collin

"Volgens mij hebt u twee soorten klanten”, zei ik, “zij die boeken kopen om te lezen, en zij die boeken kopen om ze te verzamelen.” “Nee,” antwoordde de eigenares van Plaisir de Lire, het tweedehands-boekwinkeltje op de grens van de Amsterdamse Pijp en de Rivierenbuurt, “het zijn er drie. Je hebt ook nog mensen die boeken kopen vanwege de mooie rug.”

Binnen de categorie verzamelaars, lijkt me zo, heb je dan ook weer twee subcategorieën: zij die verzamelingen graag in categorieën onderverdelen, en de rest.

Bibliotheekmanager

Met mensen over boeken praten, en uw eigen bibliotheek catalogiseren en in een database opslaan, dat is waar Librarything om draait. Librarything is een website en een databank voor het beheren van uw persoonlijke bibliotheek, een personal library manager. U kunt er anderen laten zien wat u in uw boekenkast hebt staan, u kunt die inhoud vergelijken met andermans boekenkasten, u kunt aan de hand daarvan uitzoeken welke werken u nog mist, en u kunt er met medebibliofielen van gedachten wisselen over boeken.

In theorie werkt het ongeveer als volgt: u meldt zich aan op http://www.librarything.com, u geeft de site een gigantische lijst met al de ISBN's van uw boeken of u scant de streepjescodes van uw boeken in, de site gaat een tijdje op bezoek bij Amazon, en tenslotte rolt daar dan een zeer uitgebreide catalogus van uw persoonlijke bibliotheek uit. Hiervan kunt u aangeven dat u niet wilt dat anderen hem zien; maar dat is een beetje onzinnig, want het voordeel van Librarything ten opzichte van standaard databasepakketjes is nu juist dat u er met andere liefhebbers kunt kletsen over de inhoud van uw boekenkast.

In de praktijk hebt u niet zo heel veel aan uw lijst met ISBN's, of u moet toevallig een liefhebber zijn van moderne Amerikaanse literatuur. Als u veel oude of Nederlandse werken in uw kast hebt staan, geven Amazon en de tig andere online boekverkopers en bibliotheken waarvan Librarything de database leent al snel niet thuis. In dat geval zult u de gegevens van uw boeken (titel, auteur, jaar van uitgave, ISBN en nog veel meer) met de hand moeten invoeren. U kunt zelfs een afbeelding van de kaft uploaden. Tip: vaak staan die afbeeldingen al ergens op het web.

Dat met de hand invoeren is veel werk; vergis u daarin niet. Maar als u toch al uw persoonlijke bibliotheek wou catalogiseren, maakt het verder weinig uit of u die uren nu steekt in een schriftje, een Excel-spreadsheet of een persoonlijk bibliotheekbeheersysteem.

Gooi 't in de groep

Omdat de site uw catalogus deelt met de honderdduizend andere leden, kunt u gemakkelijk vergelijken. Wiens boekenkast lijkt het meest op de uwe? Welke auteur is het populairst? Welk boek wordt het best gewaardeerd? Kom daar maar eens om met een lijstje in een schriftje.

Librarything heeft een publieke en een persoonlijke kant. De persoonlijke kant is uw lijst met boeken, de waarderingen die u aan uw boeken hebt gegeven, enzovoort. In uw profiel kunt u instellen of uw catalogus voor iedereen zichtbaar mag zijn. Standaard is dat het geval, en dat is maar goed ook. Door bibliotheken van tienduizenden mensen met elkaar te vergelijken, krijgt u al gauw een indruk welke boeken en schrijvers populair zijn, en vooral ook welke boeken en schrijvers populair zijn bij mensen die ongeveer uw smaak delen.

De overzichten met populaire werken vormen de publieke kant van het systeem. Hier kan iedereen, ook niet-leden, zien wat populair is en wat niet. De site bevat onder het kopje Zeitgeist onder andere de volgende statistische overzichten: "Authors who LibraryThing", "50 largest libraries", "25 most reviewed books", "top 25 books", "50 lowest-rated authors", "top 75 authors" enzovoort. Verder bevat dit deel van de site een forum en clubs (Groups), waardoor u met andere Librarythingers over boeken kunt praten. De grootste club is op het moment die van professionele bibliothecarissen, met meer dan duizend leden.

Om van Librarything gebruik te kunnen maken, moet u zich op de site aanmelden; u krijgt dan een account. Tot 200 boeken mag u gratis invoeren, daarna moet u betalen. Tweehonderd boeken is voor de meeste bibliofielen zeer weinig, maar het is voldoende om een indruk te krijgen van de functionaliteit van de site. De boekenlijst die u hebt ingevoerd kunt u altijd nog exporteren, dus zelfs als u Librarything niet blijft gebruiken, hebt u niet voor niets gewerkt.

Passanten en blijvertjes

Het hier beschreven systeem is handig voor wie zijn boekenkast wil beschrijven. Maar wat als u een boek één keer leest, en het vervolgens terugbrengt naar de bibliotheek of in de Bookcrossing gooit? Ook dan kunt u nog een catalogus op Librarything bijhouden: van de boeken die u gelezen hebt. Per boek kunt u aangeven wanneer u het verkregen hebt, en wanneer u het hebt gelezen. U kunt ook een waardering geven (één tot en met vijf sterren) en een recensie schrijven. Zelfs het ruilen van boeken kunt u via Librarything initiëren.

Er bestaat een Nederlandstalige interface voor de site, die u kunt bereiken via http://www.librarything.nl. Die site geeft overigens gewoon toegang tot de voornamelijk Engelstalige boeken, fora en lijsten.

Hoe werkt het?

Het aanmelden gebeurt simpelweg met hetzelfde formuliertje waarmee bestaande gebruikers inloggen; u geeft een (unieke) gebruikersnaam en wachtwoord op, en uw account is klaar. Hou er rekening mee dat als u verder niets doet, en u uw wachtwoord vergeet, er geen manier is om uw wachtwoord terug te vinden.

Het eerste wat u daarom moet doen als u Librarything begint te gebruiken, is óf uw wachtwoord ergens veilig bewaren, óf in uw profiel uw e-mailadres opnemen. In dat laatste geval kan de site u een vergeten wachtwoord toemailen. Uw profiel bewerkt u door op de ruiter "Your profile" te klikken, en vervolgens op "Edit your profile" in de rechterkolom.

U kunt een boek toevoegen aan uw catalogus door op de "Add books"-ruiter te klikken. U komt dan op de gelijknamige pagina terecht. Voer in het zoekveld het ISBN van een boek in. ISBN's vindt u over het algemeen boven de streepjescode of op de achterzijde van de titelpagina.

Klik op de Search-knop, en als Librarything uw boek kent (de site gebruikt hier de catalogi van enkele grote Amerikaanse boekenwinkels en bibliotheken voor), dan wordt het boek getoond in de rechterkolom van de pagina, "Recently added".

Door op het boek te klikken, voegt u het toe aan uw catalogus. De lijst in de rechterkolom wordt dan vervangen door een overzicht van de laatste tien boeken die u hebt toegevoegd. Klikt u in dit overzicht op het rode kruis, dan wordt het betreffende boek weer uit uw catalogus verwijderd. Klikt u daarentegen op het potlood dat naast elk boek staat afgedrukt, dan kunt u het boek verder bewerken. Ontbreekt er bijvoorbeeld een kaftafbeelding, kunt u die hier toevoegen.

Het verwijderen van een boek gebeurt zonder dat u om bevestiging wordt gevraagd.

Het zoekveld kunt u ook op andere manieren gebruiken, bijvoorbeeld door de titel van een boek in te voeren. ISBN's, International Standard Book Numbers, zijn unieke nummers die aan één uitgave verbonden zijn. Alleen herdrukken krijgen geen eigen nummer, maar verder heeft elke variant van een titel zijn eigen ISBN. Als u een ISBN opgeeft, zult u dus over het algemeen slechts één zoekresultaat krijgen. Maar een bepaalde titel kan tientallen, soms honderden keren zijn uitgegeven. In dat geval toont de rechterkolom alle versies die de zoekmachine heeft kunnen vinden, en zult u moeten kiezen. Soms wordt u daarbij geholpen door de coverafbeelding, maar over het algemeen zou de site op dit punt nog wel beter gemaakt kunnen worden.

Onder het kopje "Other ways to add" treft u een drietal koppelingen aan, waarvan "add the book manually" en "import books" het belangrijkste zijn. Om met de laatste te beginnen: die leidt naar een pagina waar het Universal Import-filter huist. Dit filter kan een heleboel databaseformaten aan waarin u mogelijk al u catalogus had opgeslagen ... en doet er vervolgens vrijwel niets mee. Alleen de ISBN's worden uit uw bestaande database gevist, en deze worden vervolgens gebruikt om boeken mee op te zoeken. U kunt ook met de hand een lijst ISBN's invoeren in het vak "Paste text".

Librarything plaatst de boeken waarnaar u zoekt in een wachtrij om de servers van de boekwinkels en bibliotheken die u bevraagt niet al te zwaar te belasten. Als de site boeken niet kan vinden, krijgt u daarvan een melding.

De boeken die Librarything niet kan vinden, kunt u met de hand invoeren. Dit doet u door de link "add the book manually" te volgen. De informatie die u hier moet invoeren vindt u in het boek zelf. Titel, auteur en uitgever staan meestal wel vermeld. De uitgever kunt u in het vak Publication opgeven, bijvoorbeeld "Bruna, paperback". De velden "LC Call no." en "Dewey No." refereren naar Amerikaanse taxonomieën en hoeft u zich over het algemeen niet druk over te maken.

Illustratie: Let op: het moet "Couperus, Louis" zijn.

Vergeet niet onderaan het formulier de taal op te geven waarin het boek geschreven is. Let er ook op dat de eerste auteur moet worden opgegeven als Achternaam, Voornaam, terwijl volgende auteurs als Voornaam Achternaam moeten worden ingevoerd. Overigens kunt u dit later altijd wijzigen. Als u een bekend werk van een bekende auteur hebt ingevoerd, en u bent volgens het systeem toch de enige eigenaar, dan hebt u mogelijk een typefout gemaakt.

Klik op Submit om een boek toe te voegen. U komt dan weer op de pagina "Add books" terecht. U boek staat net als bij via een ISBN toegevoegd boek bovenaan in de rechterkolom. Klik op het potlood naast de zojuist toegevoegde titel om gegevens te wijzigen of toe te voegen.

De pagina om boekgegevens op te wijzigen heeft drie kolommen. De linkerkolom bevat onder andere de mogelijkheid om de afbeelding van de cover te wijzigen. In de rechterkolom ziet u een aantal links waaronder "Social information" en "Book information". Door de eerste link te volgen ontdekt u wie nog meer dit boek bezitten, en wat ze van het boek vonden. De tweede link laat u een soort bibliotheekkaart zien, waar alle informatie over het boek die aan het systeem bekend is wordt getoond.

Als u zo een aantal boeken hebt ingevoerd, dan is het wellicht handig wat "sociale informatie" toe te voegen. Door op de ruiter "Your library" te klikken, komt u op de eerste pagina van uw catalogus terecht. Deze is aanvankelijk gesorteerd op Titel. Klik op een van de kolomnamen, en u sorteert op die kolom.

Illustratie: Twee weergaven van mijn boekenkast, respectievelijk "List view" en "Cover view".

Een leuke optie is een weergave te kiezen die alleen uit coverafbeeldingen bestaat. Vaak is het toch gemakkelijker een boek aan zijn kaft te herkennen, en dan biedt deze interface uitkomst. Om tussen deze twee weergaven te schakelen, klikt u op de knoppen "List view" en "Cover view".

Librarything biedt u een aantal relevante feiten over boeken om op te sorteren: titel, auteur, waardering enzovoort. Maar daarmee stem je natuurlijk niet iedereen tevreden. Daarom kunt u zogeheten "tags" toevoegen: labels. Vervolgens kunt u ook op die tags sorteren, of zelfs alleen de boeken met een bepaalde tag laten zien.

Illustratie: Door in de lijstweergave op een tag te klikken, beperkt u de lijstweergave tot alleen boeken met die tag.

Tags invoeren kan op de pagina "Your library"; dubbelklik op het kruispunt van de kolom tags en de rij van het boek wat u wilt bewerken. Er verschijnt dan een vak waarmee u tags kunt toevoegen. Voeg tags toe, bijvoorbeeld "misdaad" voor misdaadromans, "strip" voor stripboeken, of "Leeuwarden" voor boeken die zich in Leeuwarden afspelen. Klik op het knopje Save om uw wijzigingen en toevoegingen aan het systeem door te geven.

In de kolom Rating bevinden zich voor elk boek vijf grijze stippen. Door op een stip te klikken, verandert de stip in een groene ster, net als alle stippen links van de ster. Door op een groene ster te klikken, verandert deze in een "half"-teken. Op deze manier kunt u uw waardering voor een boek uitdrukken van nul tot en met vijf sterren, waarbij vijf sterren het hoogste 'cijfer' is.

Lees eens een boek!

Als u eenmaal flink wat boeken hebt ingevoerd, kunt u de site voor u laten werken door hem boeken voor te laten stellen die u wel leuk zult vinden, maar nog niet in uw kast hebt staan of gelezen hebt. Klik hiervoor op de ruiter "Suggestions".

LibrarySuggester laat zien welke bibliotheken op de uwe lijken. BookSuggester laat zien welke boeken populair zijn in bibliotheken waar het boek dat u opgeeft populair is, en UnSuggester laat zien welke boeken populair zijn in bibliotheken waar uw boek juist niet populair is.

Als u uw database wil exporteren, bijvoorbeeld omdat u over wil stappen naar een andere personal library manager, kunt u gebruik maken van de exportfunctie. Deze vindt u onder de ruiter Joy, in de rechterkolom.

Klik op "Export all records as tab-delimited text". Het resulterende bestand kunt u op uw PC opslaan en in bijvoorbeeld Excel openen. De extensie die het bestand meekrijgt is .xls, maar het is geen Excel-bestand. De catalogusgegevens zijn opgeslagen als zogeheten "tab separated values", door tabs gescheiden waarden, en vrijwel elk spreadsheetprogramma kan dit formaat aan. Hooguit zult u de extensie moeten veranderen naar bijvoorbeeld .txt of .dat als uw spreadsheetprogramma daarnaar kijkt om te beoordelen of het een bepaald formaat aankan.

Conclusie

Librarything is vorig jaar augustus opgericht door de Amerikaan Tim Spalding. Goede pers op onder andere het BoingBoing-blog en in de Washington Post heeft tot een fenomenale groei geleid. De site heeft meer dan 100,000 leden (90% Amerikanen) met meer dan 7 miljoen boeken. Meer dan 1 miljoen van de titels zijn uniek.

Door deze grote hoeveelheid boeken voegt het waarde toe; u vindt altijd wel iemand met een vergelijkbare smaak. Jammer is daarbij dat Librarything nog niet veel Nederlandse gebruikers heeft, zodat u nog niet veel Nederlandse boekenkasten in kunt kijken.

Productinformatie

Naam	Librarything
Adviesprijs	Gratis voor de eerste 200 ingangen, US$ 10 per jaar of US$ 25 voor altijd
Minimumsysteemeisen	Elk systeem dat een webbrowser ondersteunt
Conctactinformatie	www.librarything.com

 

Meer eenvoudige artikelen over het gebruik van uw pc treft u aan op mijn homepage.